De twee primaire categorieën van beslissingen die managers nemen, zijn geprogrammeerde beslissingen en niet-geprogrammeerde beslissingen. Afhankelijk van hun positie in de organisatorische besluitvormingshiërarchie, hun autoriteit en hun verantwoordelijkheden zullen deze bepalend zijn.

Een geprogrammeerde beslissing wordt genomen door vaste procedures te volgen, terwijl een ongeprogrammeerde beslissing een ongeplande of ongecalculeerde beslissing is om een ongezien probleem aan te pakken.

Beide beslissingen zijn essentieel voor het oplossen van problemen in verschillende situaties, daarom zullen wij in dit artikel een volledig onderscheid maken tussen een geprogrammeerde en een niet-geprogrammeerde beslissing.

Wat is een geprogrammeerde beslissing?

Geprogrammeerde besluiten zijn besluiten die worden genomen volgens SOP's of andere vastgestelde procedures. Dit zijn procedures die betrekking hebben op omstandigheden die vaak voorkomen, zoals verlofaanvragen van werknemers.

Voor managers is het doorgaans veel voordeliger om geprogrammeerde beslissingen te nemen in routinescenario's dan om voor elke vergelijkbare omstandigheid een nieuwe beslissing te nemen.

Managers beslissen eigenlijk maar één keer wanneer een programma wordt geschreven, wat het geval is bij geprogrammeerde beslissingen. Het leerplan schetst vervolgens de stappen die moeten worden genomen wanneer zich vergelijkbare omstandigheden voordoen.

Regels, procedures en beleid worden ontwikkeld als resultaat van de ontwikkeling van deze routines.

Geprogrammeerde beslissingen kunnen ook worden gebruikt voor complexere situaties, zoals het soort tests dat een arts moet bestellen voordat hij een grote operatie uitvoert bij een diabetespatiënt. Geprogrammeerde beslissingen zijn niet altijd beperkt tot eenvoudige onderwerpen, zoals vakantiebeleid of soortgelijke zaken.

Samengevat omvatten de aspecten van geprogrammeerde besluiten:

• met behulp van normale operationele technieken.
• Voor soortgelijke en regelmatige scenario's zoals verlofaanvragen van werknemers zouden managers veel vaker gebruik moeten maken van geprogrammeerde beslissingen.
• Bij geprogrammeerde beslissingen nemen managers slechts eenmaal een beslissing, en het programma zelf schetst de te nemen stappen voor het geval zich vergelijkbare situaties voordoen.

Als gevolg daarvan worden richtsnoeren, protocollen en beleidslijnen ontwikkeld.

Wat is een niet-geprogrammeerde beslissing?

Niet-geprogrammeerde beslissingen zijn bijzonder, zij omvatten vaak ongeplande, eenmalige keuzes. Traditioneel worden methoden als beoordelingsvermogen, intuïtie en creativiteit gebruikt om hiermee in een organisatie om te gaan.

Besluitvormers hebben meer recentelijk hun toevlucht genomen tot heuristische probleemoplossingstechnieken, die vertrouwen op logica, gezond verstand en trial-and-error om problemen op te lossen die te groot of te complex zijn om door kwantitatieve of computermethoden te worden behandeld.

In werkelijkheid zijn veel managementcursussen over besluitvorming opgezet om managers te helpen problemen op een rationele, niet-geprogrammeerde manier op te lossen.

Zij verwerven de vaardigheden die nodig zijn om op deze manier met ongebruikelijke, onvoorziene en bijzondere problemen om te gaan.

Niet-geprogrammeerde beslissingsfuncties omvatten:

• Ongebruikelijke en slecht gestructureerde situaties vereisen niet-geprogrammeerde beslissingen.
• om definitieve keuzes te maken.
• door methoden als creativiteit, intuïtie en inschatting.
• een methodische strategie om ongewone, onvoorziene en aparte problemen aan te pakken.
• met behulp van heuristische benaderingen van probleemoplossing die logica, gezond verstand en vallen en opstaan combineren.

Verschillen tussen geprogrammeerde en niet-geprogrammeerde beslissingen

Als u zover in dit artikel bent gekomen, is het u wellicht duidelijk wat de verschillen tussen beide besluiten zijn. Doelstellingen van beide besluiten zijn:

• een efficiënte bedrijfsvoering zijn beide noodzakelijk.
• vullen elkaar aan wat betreft het beheer van de middelen van de organisatie en het bepalen van de doelstellingen.

Niet-geprogrammeerde beslissingen worden genomen om ongestructureerde moeilijkheden aan te pakken, terwijl beslissingen die door een plan worden gestuurd, gewoonlijk betrekking hebben op georganiseerde uitdagingen.

Ook moet worden benadrukt dat in de organisatiehiërarchie geprogrammeerde besluiten op het laagste niveau worden genomen en niet-geprogrammeerde besluiten aan de top.

Regelmatigheid van herhaling

Terwijl niet-geprogrammeerde beslissingen fris en ongewoon zijn, zijn geprogrammeerde beslissingen eentonig. Bijvoorbeeld het opnieuw bestellen van kantoorbenodigdheden is een geprogrammeerde beslissing.

Tijd

Managers kunnen deze beslissingen snel nemen omdat er vooraf vastgestelde procedures zijn voor geprogrammeerde beslissingen. Vaak hoeven zij voor deze selecties niet eens hun analytische vaardigheden te gebruiken.

Bij niet-geprogrammeerde beslissingen duurt het echter langer om tot een besluit te komen. Bijvoorbeeld het al dan niet ontslaan van een werknemer.

Managers moeten een fase in het besluitvormingsproces opnemen voor elke niet-geprogrammeerde beslissing, aangezien deze nieuw is en zich niet herhaalt.

Maker van beslissingen

Midden- en lagere managers nemen geprogrammeerde beslissingen omdat zij betrekking hebben op normale en regelmatige operaties. Topmanagers daarentegen zijn verantwoordelijk voor het nemen van niet-geprogrammeerde beslissingen.

Impact

De doeltreffendheid van een organisatie wordt op korte termijn beïnvloed door geprogrammeerde beslissingen. Deze variëren doorgaans van één tot drie jaar.

Niet-geprogrammeerde acties daarentegen hebben doorgaans een effect op de prestaties van de organisatie gedurende een periode van meer dan drie tot vijf jaar.

De andere besluitvormingscategorie:

Strategische planning: Op dit gebied stelt de besluitvormer de doelstellingen van de organisatie vast en verdeelt middelen om die doelstellingen te bereiken. Tijdens deze fase wordt beleid ontwikkeld dat bepaalt hoe middelen worden verworven, gebruikt en verwijderd.

Dit soort beslissingen vereist een aanzienlijke inzet over een lange periode. Voorbeelden van strategische beslissingen zijn diversificatie in een nieuwe bedrijfstak of de lancering van een nieuw product.

Beheerscontrole: Dit besluitvormingsproces zorgt ervoor dat middelen worden verzameld en verstandig en effectief worden gebruikt om de doelstellingen van de onderneming te bereiken. Voorbeelden van dit type zijn het opstellen van een begroting, variantieanalyse en werkkapitaalplanning.

Operationele controle: Deze keuzes beïnvloeden hoe een organisatie haar dagelijkse, directe operaties uitvoert. Hier is het doel de effectieve voltooiing van bepaalde taken te garanderen.

Voorbeelden hiervan zijn voorraadbeheer, beoordeling en verbetering van de arbeidsproductiviteit en het opstellen van dagelijkse productieplannen.

De belangrijke bijdrage van deze indelingen van besluiten is dat voor systemen in elke categorie passende informatie moet worden opgebouwd met inachtneming van de kenmerken van de informatiebehoeften, omdat de informatiebehoeften voor elk type aanzienlijk verschillen.

FAQs:

Wat is een voorbeeld van een geprogrammeerde beslissing?

Een voorbeeld van een geprogrammeerde beslissing is het bestellen van gewone kantoorbenodigdheden vanwege de dagelijkse vraag.

Wat is een voorbeeld van een niet-geprogrammeerde beslissing?

De keuze om een ander bedrijf te kopen, de keuze welke internationale markten het meest geloofwaardig zijn, of de keuze om een onrendabel idee op te geven zijn enkele voorbeelden van niet-geprogrammeerde beslissingen. Deze keuzes zijn uniek en onregelmatig.

Wat zijn de drie categorieën van geprogrammeerde besluiten?

Afhankelijk van het niveau waarop zij plaatsvinden, kunnen beslissingen ook in drie groepen worden verdeeld, waarbij de organisatorische beslissing wordt bepaald door strategische beslissingen. Beslissingen op tactisch niveau hebben invloed op de wijze waarop taken zullen worden uitgevoerd.

Ten slotte zijn operationele beslissingen de beslissingen die het personeel dagelijks neemt om het bedrijf te beheren.

Conclusie:

• Managers hebben twee primaire categorieën van beslissingen die zij nemen - geprogrammeerde en niet-geprogrammeerde. Bij geprogrammeerde beslissingen nemen managers een beslissing slechts eenmaal, en het programma zelf schetst de te nemen stappen voor het geval zich vergelijkbare situaties voordoen.
• Niet-geprogrammeerde beslissingen zijn speciale gevallen, waarbij het vaak gaat om slecht geplande, eenmalige keuzes. Niet-geprogrammeerde beslissingen worden genomen om ongestructureerde moeilijkheden aan te pakken, terwijl beslissingen die door een plan worden geleid, meestal verband houden met georganiseerde uitdagingen.
• Managers moeten een fase in het besluitvormingsproces opnemen voor elke niet-geprogrammeerde beslissing, aangezien deze niet beproefd en niet repetitief is.
• De doeltreffendheid van een organisatie wordt op korte termijn beïnvloed door geprogrammeerde beslissingen.
• Voorbeelden van strategische beslissingen zijn diversificatie in een nieuwe bedrijfstak of de lancering van een nieuw product.

Andere artikelen: